Zamek będziński położony na wysokiej skarpie na lewym brzegu Czarnej Przemszy stanowi przykład budownictwa obronnego z połowy XIV w.
Był ważnym ogniwem systemu obronnego zachodniej granicy Polski przed najazdami od strony Śląska i Czech. Czuwał również nad bezpieczeństwem wodnych i lądowych dróg handlowych, m. in. traktu handlowego ze Śląska do Krakowa. Zamek odnotowany jest w dokumentach od 1349 roku, kiedy to wymieniono Wiernka - burgrabiego będzińskiego. Wspominają o nim również Jan z Czarnkowa i Jan Długosz w spisie warownych budowli wzniesionych przez Kazimierza Wielkiego.
Zamek i przylegająca do niego osada targowa, która w 1358 r. otrzymuje prawa miejskie były świadkiem wielu ważnych wydarzeń historycznych. W 1364 r. gościł tu Karol IV cesarz niemiecki i król czeski. W 1434 r. na zamku zawarto ugodę pomiędzy panami śląskimi i małopolskimi w sprawie zwalczania przygranicznych rabusiów, a w 1588 zostały tu zawarte "Pakty będzińsko - bytomskie" zobowiązujące Maksymiliana Habsburga do zrzeczenia się pretensji do tronu polskiego.
W murach zamkowych gościli królowie polscy - w 1574 r. Henryk Walezy, w 1683 Jan III Sobieski, w drodze pod Wiedeń a w 1697 August II Mocny.
XIV - wieczny zamek postawiono na reliktach wczesnośredniowiecznego grodu z IX - XIII wieku.
W połowie XIV w., wzniesiono wieżę czworoboczną, do której nieco później dobudowano budynek mieszkalny. Zespół budowli otoczony został dwoma obwodami murów kamiennych rozdzielonych międzymurzem. Do zamku górnego od zachodu przylegało podzamcze, otoczone dodatkowym murem z czworoboczną basztą i wieżą bramną, które były sprzężone z murami miejskimi.
W 1616 r. spaliła się część miasta wraz z zamkiem, który odbudowano, dostosowując go wtedy do celów bardziej rezydencjalnych niż obronnych. Czterdzieści lat później w czasie najazdu szwedzkiego znowu zostaje zniszczony i przez cały XVIII w. budowla pozostaje w ruinie. Romantyczną neogotycką restaurację zamku przeprowadzono w 1834 r. Hrabia Edward Raczyński z ramienia Banku Polskiego powierza odbudowę zamku Franciszkowi Marii Lanci. Do surowej, gotyckiej bryły wprowadzono elementy pseudogotyckiej architektury - krenelaże na murach i wieżach, ceglane obramowania okien, ślepe machikuły. W obiekcie miała zostać ulokowana Szkoła Akademiczno - Górnicza. Po odbudowie zaniechano jednak tego projektu. Opuszczony przez użytkowników znów popadł w ruinę. Pierwsze próby odbudowy podjęto już po I wojnie światowej. Ostatecznie zamek odbudowano i od 1956 roku przekazano na siedzibę Muzeum Zagłębia w Będzinie.
Co roku odbywają się Strzelania Zamkowe z Broni Czarnoprochowej i Pneumatycznej przy współudziale Bractwa Kurkowego Grodu Bytomskiego (ostatnia niedziela września); konkursy i spotkania plenerowe: turnieje rycerskie z okazji Dni Będzina (maj - czerwiec). Przy zamku działa Bractwo Rycerskie Zamku Będzin.
Linki do filmu promującego obiekty Muzeum Zagłębia w Będzinie:
https://www.facebook.com/MuzeumZaglebia/videos/3586654911653445
https://www.youtube.com/watch?v=bRfubenTdIU
Zamek czynny codziennie oprócz poniedziałków.
- wtorek, środa, czwartek, piątek - 9:00 - 16:00
- sobota, niedziela - 9:00 - 17:00
Dniem, w którym można zwiedzić zamek bezpłatnie jest wtorek.
W dni świąteczne: Poniedziałek Wielkanocny, 3 Maja, Boże Ciało, 15.08 - Wniebowzięcie NMP, 11 listopada, 26.12 - Boże Narodzenie - zamek i pałac czynne w godz.: 10.00 - 15.00
BILETY
- bilet wstępu normalny do pałacu lub zamku - 18,00 zł
- bilet wstępu ulgowy do pałacu lub zamku - 13,00 zł
- bilet wstępu normalny łączony do pałacu i zamku - 30,00 zł
- bilet wstępu ulgowy łączony do pałacu i zamku - 20,00 zł
- bilet wstępu na wieżę - 6,00 zł
- bilet rodzinny normalny (2 dorosłych + max. 3 dzieci) do pałacu lub zamku - 60,00 zł
- bilet rodzinny (2 dorosłych + max. 3 dzieci) łączony do pałacu i zamku - 100,00 zł
- grupowy szkolny pałac lub zamek - 10,00 zł
- grupowy szkolny (pałac+zamek) - 15,00 zł
Muzeum Zagłębia w Będzinie
42-500 Będzin, ul. Gzichowska 15
tel. (0-32) 267 77 07
e-mail: muzeum@muzeum.bedzin.pl
